Πρόλογος Ελληνικής Έκδοσης "Mind Over Mood"

Σκέφτομαι Άρα Αισθάνομαι

Μετά από κυοφορία τεσσάρων τουλάχιστον ετών η κυκλοφορία αυτού του βιβλίου στην Ελληνική γλώσσα με γεμίζει χαρά και ανακούφιση.

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε για να βοηθήσει ανθρώπους που πάσχουν από διαταραχές άγχους, κατάθλιψη ή συνδυασμούς τους. Θα φανεί ιδιαίτερα χρήσιμο σε ανθρώπους που ταλαιπωρούνται από διαταραχή πανικού, αγοραφοβία, κοινωνική φοβία, άλλες ειδικές φοβίες και χρόνια κατάθλιψη. Άλλα προβλήματα, όπως η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, η ψυχογενής βουλιμία, αλλά και πολλά άλλα μπορούν επίσης να βοηθηθούν με τις τεχνικές που περιγράφονται. Πόσοι άνθρωποι πάσχουν από αυτά τα προβλήματα στην Ελλάδα; Με συντηρητικές εκτιμήσεις, αγοραφοβία / πανικό έχουν πάνω από 60000 Έλληνες αυτή την στιγμή, σοβαρή κοινωνική φοβία γύρω στις 20000, άλλοι 20000 – 25000 μπορεί να έχουν ειδικές φοβίες που απαιτούν θεραπεία (π.χ. φοβία να πετάξουν με αεροπλάνο, κλειστοφοβία, υψοφοβία κ.λ.π), ενώ η κατάθλιψη έχει αναγνωριστεί και στην χώρα μας ως μια σημαντική πηγή νοσηρότητας με τον αριθμό των πασχόντων να είναι πάνω από 100000 σήμερα για την μέτρια – σοβαρή κατάθλιψη. Στην χώρα μας δυστυχώς τα προβλήματα αυτά (με εξαίρεση ίσως την κατάθλιψη) δεν έχουν αναγνωριστεί από τις επίσημες υπηρεσίες υγείας ως σημαντικά προβλήματα, που συνδέονται με μεγάλη, πολλές φορές, έκπτωση στην οικογενειακή, επαγγελματική ή κοινωνική ζωή. Ακόμη και ψυχίατροι μπορεί να αγνοούν τις συνέπειες που προκαλεί στην ζωή των ασθενών με αγοραφοβία η πάθησή τους. Η ενημέρωση επίσης του κοινού για τα προβλήματα αυτά και τους τρόπους θεραπείας τους είναι πενιχρή στην χώρα μας. Μια από τις ελάχιστες συστηματικές προσπάθειες που έχουν γίνει στον τομέα της ενημέρωσης για τα κοινά αυτά ψυχιατρικά προβλήματα είναι και η ιστοσελίδα που εδώ και πολλά χρόνια έχουμε αναπτύξει στον δικτυακό τόπο http://www.stress.gr. Η μεγάλη επιτυχία του τόπου αυτού δείχνει το τεράστιο ενδιαφέρον αλλά και το μέγεθος του προβλήματος των κοινών ψυχιατρικών προβλημάτων.

Η θεραπεία των διαταραχών άγχους και κατάθλιψης μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους: φάρμακα, ψυχοθεραπείες ή και συνδυασμούς αυτών. Από τις ψυχοθεραπείες, η γνωσιακή – συμπεριφορική έχει ξεχωρίσει τις τελευταίες δεκαετίες ως μια αποτελεσματική και οικονομικά αποδοτική θεραπεία των προβλημάτων αυτών, η οποία μπορεί να συνδυάζεται και με φάρμακα για ακόμη καλύτερα αποτελέσματα. Η ψυχοθεραπεία αυτή βασίζεται στην αρχή ότι τα αρνητικά μας συναισθήματα (άγχος, φόβος, στενοχώρια, θυμός κ.λ.π) προέρχονται από τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουμε αυτά που γίνονται γύρω μας, από τον τρόπο δηλαδή που σκεφτόμαστε γι’αυτά. Από την άλλη, συγκεκριμένα πρότυπα στην συμπεριφορά μας (όπως π.χ. η αποφυγή των φόβων μας) σχετίζονται με την διαιώνιση και συντήρηση αυτών των προβλημάτων. Στόχος της θεραπείας είναι να σπάσει τον φαύλο κύκλο των δυσπροσαρμοστικών σκέψεων και συμπεριφορών. Η συνεργασία με τον θεραπευτή διευκολύνεται σημαντικά με την χρησιμοποίηση βοηθητικών εγχειριδίων, και αυτό το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας είναι ίσως το καλύτερο εγχειρίδιο που κυκλοφορεί σήμερα στον κόσμο. Αν και το βιβλίο αυτό προορίζεται για να χρησιμοποιηθεί στα πλαίσια μιας θεραπείας με θεραπευτή, είναι βέβαιον ότι χρησιμοποιείται από πολλούς αναγνώστες είτε για να γνωρίσουν καλύτερα την θεραπεία και να αποφασίσουν εάν τους ταιριάζει είτε και σαν αυτοβοήθεια. Ωστόσο, μην κρίνετε το αποτέλεσμα που μπορεί να έχει επάνω σας εάν δεν ακολουθήσετε μια συστηματική θεραπεία με ειδικό θεραπευτή. Συχνά, συγκρίνω την θεραπεία αυτή με την εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας. Αν και είναι δυνατό να μάθει κανείς τα πρώτα στοιχεία διαβάζοντας μόνος του, η παρακολούθηση ενός συστηματικού προγράμματος θα τον βοηθήσει πολύ περισσότερο. Αλλά ακόμη και τότε, θα χρειαστεί να συνεχίσει να εφαρμόζει αυτά που έμαθε στο πρόγραμμα για να μπορεί να έχει πιθανότητες να του φανούν χρήσιμα στην επικοινωνία του με άλλους ανθρώπους. Η θεραπεία αυτή κρατά συνήθως λίγο (μερικούς μήνες), αλλά χρειάζεται περισσότερος χρόνος ώστε το αποτέλεσμα να παγιωθεί. Το βιβλίο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν την έναρξη της θεραπείας, κατά την θεραπεία, αλλά και μετά την θεραπεία για την συντήρηση του αποτελέσματος.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω την Τατιάνα Γαλάτουλα και την Ιωάννα Παπαγεωργίου για την αρχική μετάφραση του κειμένου. Δούλεψαν με μεράκι και είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι αντιμετώπισαν το κείμενο με πραγματικό ενδιαφέρον πέρα από τη συνήθη επαγγελματική ευσυνειδησία που τις διακρίνει. Ο Γρηγόρης Μιχάλης διάβασε κατόπιν το κείμενο και πρότεινε καίριες αλλαγές και διορθώσεις. Τον ευχαριστώ και εκείνον για τον πολύτιμο χρόνο που διέθεσε. Στο τέλος, έκλεισα το Αγγλικό κείμενο και διάβασα από την αρχή την Ελληνική μετάφραση. Κατόρθωσα να αλλάξω πάνω από το ένα πέμπτο του κειμένου αλλά πιστεύω ότι τώρα το κείμενο διαβάζεται σα να είχε γραφτεί εξαρχής στα Ελληνικά και αυτό είναι κατά την γνώμη μου επιτυχία, που οφείλεται στην συλλογική δουλειά. Το τελικό κείμενο διάβασε με προσοχή ο Καθηγητής Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Βενετσάνος Μαυρέας και τις υποδείξεις του τις ενσωμάτωσα στο κείμενο που βλέπετε τώρα στο βιβλίο. Τον ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο του και την υποστήριξή του. Ο Καθηγητής Ψυχιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Θανάσης Καράβατος, δέχτηκε να προλογίσει και εκείνος το βιβλίο και τον ευχαριστώ ιδιαίτερα διότι γνωρίζω ότι αντιμετωπίζει με κριτικό πνεύμα την γνωσιακή προσέγγιση. Είχα την τύχη να χρησιμοποιήσω διάφορες εκδοχές του Ελληνικού Κειμένου σε πραγματικούς Έλληνες ασθενείς που παρακολούθησα τα τελευταία τρία χρόνια στο Ειδικό Ιατρείο Γνωσιακής – Συμπεριφορικής Ψυχοθεραπείας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων. Πολλοί ασθενείς μού έκαναν σωστές υποδείξεις και τους ευχαριστώ ιδιαίτερα γι’αυτό. Όπως πάντα, την τελική ευθύνη για τις όποιες ατέλειες του κειμένου στα Ελληνικά τις αναλαμβάνω πλήρως.

Στην ιστοσελίδα μας, http://www.stress.gr,θα δημιουργήσουμε τον δικτυακό τόπο του βιβλίου και εκεί θα προσφέρουμε επιπρόσθετες πληροφορίες για την γνωσιακή ψυχοθεραπεία καθώς και τις ηλεκτρονικές μορφές των διαφόρων εργαλείων, δελτίων, φύλλων εργασίας κ.λ.π. Θα ήμουν υποχρεωμένος στους αναγνώστες εάν μπορούσαν να μας στείλουν από την σελίδα αυτή την δικιά τους γνώμη για το βιβλίο και πώς τους βοήθησε στην δικιά τους θεραπεία. Τα στοιχεία αυτά θα τα λάβουμε υπόψη σε μια μελλοντική αναθεώρηση του κειμένου.

Πέτρος Σκαπινάκης, PhD

Λέκτορας Ψυχιατρικής

Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Σκέφτομαι Άρα Αισθάνομαι

Κυκλοφόρησε από τις Ιατρικές Εκδόσεις Πασχαλίδη (τηλ. 2107789125) το βιβλίο των Dennis Greenberger και Christine Padesky "Mind Over Mood". Η επιστημονική επιμέλεια του κειμένου έγινε από μένα και στην μετάφραση συνεργάστηκαν η Τατιάνα Γαλάτουλα, Ιωάννα Παπαγεωργίου και Γρηγόρης Μιχάλης. Το βιβλίο προορίζεται για εκείνους που θέλουν να κάνουν γνωσιακή ψυχοθεραπεία με έναν ψυχοθεραπευτή ή και για όσους θέλουν να πάρουν μια γεύση από το πώς γίνεται αυτή η ψυχοθεραπεία. Δεν συστήνεται πάντως ούτε από τους συγγραφείς ούτε από μένα σαν ένα βιβλίο αυτοβοήθειας. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να καλέσετε τον εκδοτικό οίκο. Σε άλλο μήνυμα θα βάλω τον πρόλογο που έγραψα για την Ελληνική Έκδοση.

Έχω Αγοραφοβία και είμαι Απελπισμένη

Μου γράφει η Κ.

Καλησπέρα,

σας ευχαριστώ που μου δίνεται η ευκαιρία να μιλήσω με κάποιον ειδικό.

Είμαι 27 χρονών και το πρόβλημά μου ξεκίνησε πριν από περίπου 1 χρόνο, όταν ένας απότομος πόνος στο κεφάλι μου με τρόμαξε τόσο που νόμιζα ότι έπαθα εγκεφαλικό.
Από τότε άρχισα σιγά-σιγά να αναπτύσσω διάφορες φοβίες που είχαν να κάνουν πάντα με ένα διαρκή φόβο ότι κάτι θα πάθω (εγκεφαλικό, ανακοπή, κλπ.).

Άρχισα να νιώθω άβολα σε τούνελ, στο κέντρο της Αθήνας, σε ψηλά κτίρια, σε ασανσέρ ακόμα και μέσα σε σινεμά ή σε εστιατόρια και σε μέρη όπου πήγαινα για να διασκεδάσω. Επομένως, άρχισα να τα αποφεύγω όλα αυτά, όπως και τα ταξίδια.

Στην πορεία άρχισα να νιώθω άβολα με πάρα πολλά άλλα πράγματα τα οποία φαντάζουν τρελά (π.χ. δεν μπορώ να οδηγήσω μόνη μου και να πάω ούτε μέχρι την δουλειά μου που είναι 10' απόσταση, με ενοχλεί όταν βραδιάζει και είμαι εκτός σπιτιού, όταν βρέχει κλπ.)

Έχω αρχίσει να διαβάζω τα πάντα γύρω από αυτό το θέμα, δεν ασχολούμαι με τίποτα άλλο από το να σκέφτομαι αν θα επανέλθω ποτέ στην αρχική μου κατάσταση. Φάρμακα φοβάμαι να πάρω γιατί γνωρίζοντας πως είμαι αδύναμος χαρακτήρας, φοβάμαι ότι θα εθιστώ.

Φυσικά χώρισα από το αγόρι μου πριν από 6 μήνες, δεν βγαίνω έξω (ή μάλλον δεν κάνω τίποτα άλλο εκτός από το να σκέφτομαι για όλο αυτό που έχω πάθει) και μετα βίας τα καταφέρνω στην δουλειά μου.

Πως μπορεί να ξεκίνησε όλο αυτό? Δεν έχω καμία τραυματική εμπειρία. Το μόνο που ίσως σκέφτομαι είναι ότι πέρασα μια δύσκολη περίοδο άγχους ψάχνοντας για δουλειά 1 μήνα πριν εκδηλωθεί εκείνος ο φρικτός πονοκέφαλος.
Από παιδί πάντως είμαι η miss τέλεια (και βέβαια πάντα αγχώδης), σε ένα υπερπροστατευτικό περιβάλλον.

Είμαι απελπισμένη.


Σας ευχαριστώ που με ακούσατε.

---

Η απάντησή μου:

Τα συμπτώματα που περιγράφετε αποτελούν μια ιδιαίτερα λεπτομερειακή περιγραφή των τυπικών συμπτωμάτων που παρουσιάζονται στην διαταραχή πανικού με αγοραφοβία. Κατ'αρχάς σας συνιστώ να διαβάσετε το αναλυτικό άρθρο που υπάρχει στο stress.gr σχετικά με τον πανικό / αγοραφοβία. Αναρωτιέστε ποια είναι η αιτία και η απάντηση είναι ότι δεν ξέρουμε ακριβώς γιατί κάποιοι άνθρωποι είναι πιο ευάλωτοι σε κρίσεις πανικού από ότι άλλοι. Σίγουρα υπάρχει μια βιολογία (δεν είναι φτιαγμένοι όλοι οι άνθρωποι με την ιδιότητα το συμπαθητικό τους νευρικό σύστημα να μπορεί να εκφορτιστεί με τόσο δυνατό τρόπο). Είναι επίσης σίγουρο ότι η βιολογική αυτή ιδιαιτερότητα πυροδοτείται από εξωτερικά ή εσωτερικά ερεθίσματα. Στην περίπτωσή σας, νιώσατε για πρώτη φορά ίσως στην ζωή σας έναν τόσο δυνατό πονοκέφαλο (ή μπορεί εκείνη την στιγμή να τον αντιληφθήκατε ως κάτι πιο δυνατό και επικίνδυνο από κάποιον άλλο πιο σσυνηθισμένο πονοκέφαλο).

Είναι λογικό να σκεφθείτε ότι μπορεί να υπάρχει κίνδυνος για την ζωή σας, ίσως η περίοδος άγχους που περνάγατε να σας έκανε να είστε γενικότερα πιο εύκολη στις επικίνδυνες συνέπειες αβλαβών (όπως αποδεικνύεται εκ του αποτελέσματος) συμπτωμάτων. Ίσως πάλι, πάντα να είσαστε λίγο πιο αγχώδης σχετικά με την σωματική σας υγεία (συχνά συμβαίνει αυτό) και όταν για πρώτη φορά νιώσατε τόσο άσχημα αναρωτηθήκατε τι γίνεται. Το σίγουρο είναι ότι μετά τον πρώτο πανικό αυξήθηκε κατακόρυφα το καθημερινό σας άγχος. Από εκεί και πέρα ήταν πολύ εύκολο να μπείτε σε έναν φαύλο κύκλο δυσλειτουργικών και επικίνδυνών σκέψεων οι οποίες αύξησαν το άγχος και άρα και τα σωματικά συμπτώματα που συνοδεύουν το άγχος. Δεδομένου ότι ο κίνδυνος (και άρα το άγχος) είναι μεγαλύτερα σε λιγότερο ασφαλείς συνθήκες (π.χ. έξω από το σπίτι) διαπιστώσατε γρήγορα ότι σε διάφορα μέρη δυσκολεύεστε περισσότερο. Η αποφυγή που ακολούθησε παγίωσε τα συμπτώματά σας και σας έπεισε ότι το μόνο ασφαλές μέρος μπορεί να είναι το σπίτι σας.

Τι μπορείτε να κάνετε για όλα αυτά; Η απάντηση είναι να αναζητήσετε θεραπεία, και η πιο ενδεδειγμένη θεραπεία είναι μια ειδική ψυχοθεραπεία που λέγεται γνωσιακή - συμπεριφορική ψυχοθεραπεία. Δεν είναι ανάγκη να πάρετε κάποιο φάρμακο, αλλά και αν χρειαστεί για να σας βοηθήσει στην θεραπεία συμπεριφοράς αυτό θα είναι για λίγο και κάτω από τις οδηγίες γιατρού. Δεν υπάρχει κίνδυνος εθισμού, μην φοβάσθε. Η αγοραφοβία/πανικός μπορούν να ξεπεραστούν με μεγάλη επιτυχία αρκεί να τους δώσετε την κατάλληλη προσοχή και με την επιλογή του σωστού ειδικού ο οποίος θα πρέπει να είναι εξειδιεκευμένος στην θεραπεία αυτού του προβλήματος με την μέθοδο της γνωσιακής - συμπεριφορικής.

Φοβία για τους Δρόμους ή Αγοραφοβία;

Μου γράφει μια φίλη:

Γνωρίζω πως όλοι οι άνθρωποι αναπτύσσουν συχνά κάποιου είδους φοβία, οι δικές μου φοβίες είναι πάντα εναλλακτικές. Τι εννοώ με αυτό: κάποιες φορές τις έχω και κάποιες άλλες όχι. Έχουν καθαρά σχέση με τη διάθεση και τις σκέψεις μου ειδικά τον τελευταίο χρόνο λόγω ενός χωρισμού και περαιτέρω έλλειψης προσωπικής ζωής είχα όλα τα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης δεν ήθελα να βγαίνω έξω, ένιωθα ότι θα λιποθυμήσω, φοβόμουν ποια θα ήταν η αντίδρασή μου σε συναναστροφές (εκρήξεις θυμού και αίσθημα καταπίεσης), έπαψα να ευχαριστιέμαι τα ταξίδια που παλιά τα απολάμβανα, σταμάτησα να φλερτάρω, προσπαθώντας να κοντρολάρω τη ζωή μου όσο γίνεται.
Έκανα πολλά βήματα από τότε, άλλαξα τη στάση μου απέναντι στη ζωή, προσπαθώ να είμαι πιο ανοιχτή, αλλά υπάρχει μια φοβία που μου έχει μείνει και μου κάνει τη ζωή δύσκολη. Ενώ είμαι ένα άτομο που έχω ζήσει όλα τα χρόνια της ζωής μου στην πόλη, στο κέντρο της πόλης, και την έχω περπατήσει άπειρες φορές ξανά και ξανά, τον τελευταίο χρόνο με πιάνει πανικός όταν είναι να περάσω μεγάλους δρόμους με φανάρια και καταφέρνω να τα περάσω μόνο αν περνούν και άλλοι πολλοί μαζί μου. Ξέρω ότι είναι στη σκέψη μου, αλλά ακόμη και όταν το ξεχάσω μόλις βρεθώ στην ανάγκη να περάσω ένα μεγάλο φανάρι μου επανέρχονται όλα τα συμπτώματα (με ζαλίζει ο θόρυβος, νιώθω ότι θα πέσω στη μέση του δρόμου, ότι θα εκτεθώ, ότι μου είναι αδύνατον να κάνω βήμα). τι να κάνω;

---

Απαντω:

Το μήνυμά σας μου δίνει την ευκαιρία να επισημάνω ότι πολλές φορές, ενώ νομίζουμε ότι πάσχουμε από κατάθλιψη ή ακόμη από κάποια πολύ συγκεκριμένη φοβία, παρόλα αυτά τα συμπτώματά μας είναι μέρος ενός προβλήματος που δεν έχουμε ακόμη επισημάνει. Δεν πάσχετε προφανώς από κάποια ειδική φοβία με τους μεγάλους δρόμους, αλλά τα συμπτώματά σας είναι συμβατά με μια διαταραχή πανικού/αγοραφοβία που αυτή την εποχή είναι πιο έντονη στην κατάσταση που μας περιγράφετε. Πιθανότατα, θα είχατε και αλλού συμπτώματα εάν ίσως δεν αποφεύγατε διάφορες καταστάσεις που ξέρετε ότι θα σας ενοχλήσουν. Η σκέψη ότι μπορεί να λιποθυμίσετε, ή ότι θα εκτεθείτε και θα γίνετε ρεζίλι στους άλλους, είναι πολύ συχνές (θα έλεγα τυπικές) των πασχόντων από αγοραφοβία. Δεν χρειάζετε φυσικά να σας τονίσω ότι η μόνη θεραπεία που τουλάχιστον πιστεύω προσωπικά ότι μπορεί να σας κάνει να αντιμετωπίσετε ριζικά αυτά τα προβλήματα είναι η γνωσιακή - συμπεριφορική ψυχοθεραπεία σε θεραπευτή που να γνωρίζει ιδιαίτερα την θεραπεία της αγοραφοβίας με αυτόν τον τρόπο. Κάποια φάρμακα προσφέρουν ανακούφιση και βοηθούν αλλά η φοβία είναι μαθημένη συμπεριφορά και ο μόνος τρόπος να την αντιμετωπίσουμε είναι με νέα μάθηση, ό,τι ακριβώς προσπαθούμε να κάνουμε δηλαδή στην προαναφερθείσα ψυχοθεραπεία.

Με εκτίμηση,
Πέτρος Σκαπινάκης

Περί Ψυχογενούς Βουλιμίας

Μου γράφει μια φίλη:

Πώς μπορεί κάποιος να να αντιμετωπίσει τη βουλιμία μόνος του; Δεν μπορώ με τίποτα να απευθυνθώ κάπου, αρνούμαι ότι έχω πρόβλημα, από την άλλη αναγνωρίζω πως μόλις νιώσω ότι ξεπέρασα τα όρια στο φαγητό θέλω να κάνω εμετό. Το βιώνω αυτό εδώ και 7 χρόνια, από τα 20 μου. Εχω κατά διαστήματα σταματήσει, τότε που δούλευα πολύ και δεν είχα χρόνο να φάω, που είχα χάσει και κιλά και δεν έπαιρνα βάρος. Τώρα πάλι ο μεταβολισμός μου άλλαξε και ό,τι και να φάω νιώθω πως θα παχύνω. Κάθε μέρα λέω πως θα σταματήσω και μολις βρεθώ μόνη μου τρώω ό,τι βρω νευρικά. Φοβάμαι για την υγεία μου- σωματική και ψυχική. Καταλαβαίνω πως τα νεύρα μου χειροτερεύουν , γεμίζω ενοχές και φοβάμαι πολύ. Είμαι λεπτή, όχι πολύ αδύνατη.

---

Απαντω:

Είστε 27 ετών και πιστεύω ότι ακόμη και αν παλαιότερα αρνούσασταν το πρόβλημα και δεν θέλατε να απευθυνθείτε για βοήθεια, τώρα νομίζω ότι είστε σε πιο ώριμη περίοδο για να αναζητήσετε βοήθεια. Γιατί δεν μπορείτε να ξεπεράσετε τους ενδοιασμούς σας; Μήπως φοβάστε ότι μια θεραπεία θα είναι αναπόφευκτο να σας γεμίσει παραπανίσια κιλά; Δεν συμβαίνει αυτό. Αντίθετα, σε μια θεραπεία θα μάθετε να αποσυνδέετε την αξία σας ως άνθρωπος με τα κιλά σας και την εικόνα που έχετε για το σώμα σας. Νομίζω ότι είστε πραγματικά στην κατάλληλη περίοδο για να κάνετε αυτό το βήμα στην ζωή σας. Θα πρέπει όμως να απευθυνθείτε κάπου όπου να υπάρχει σχετική εξειδίκευση, δεν γνωρίζουν όλοι την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού.

Με εκτίμηση,
Πέτρος Σκαπινάκης

---

Χρήσιμοι Σύνδεσμοι
Ένα ωραίο κείμενο για την θεραπεία των Διαταραχών Διατροφής από τον Αγγλικό Οργανισμό NICE

Θεραπεία Διαταραχών Διατροφής

Βιβλιοθεραπεία και πάλι

Μου γράφει η ΤΑ:
κ. Σκαπινάκη

πρόσφατα διάβασα στην ιστοσελίδα stress.gr το κείμενο σχετικά με τις γνωστικές διαστρεβλώσεις ή τα λάθη στη σκέψη και δυστυχώς διαπίστωσα πως κάνω πολλά από αυτά τα λάθη αν όχι όλα.. Είμαι γυναίκα, 29 ετών και αυτό το οποίο κατά κύριο λόγω κάνω γενικα, αλλα ιδιαίτερα όσον αφορά τις σχέσεις μου με το άλλο φύλλο, είναι να βγάζω "Αυθαίρετα συμπεράσματα" και όπως αναφέρει και το άρθρο να "διαβάζω" τη σκέψη των άλλων και να "προβλέπω" το μέλλον, πάντα από μια απαισιόδοξη βέβαια σκοπιά. Όταν δηλ. η συμπεριφορά κάποιου απέναντι μου δεν είναι αυτή που "αναμένω"(αυτή δηλ θα ήθελα εγώ) δημιουργώ σενάρια στο μυαλό μου ότι πιθανόν συμβαίνει αυτό ή το άλλο, πάντα όλοι με κοροϊδεύουν, δε με σέβονται κτλ. Αυτό φυσικά έχει ως αποτέλεσμα να επηρεάζεται και η συμπεριφορά μου και να γίνεται ίσως και λίγο επιθετική ή αμυντική(δε ξερώ πως να το πω) στη συνέχεια να αισθάνομαι έντονη δυσφορία, δυστυχία και απελπισία και τελικά να πέφτω στο άλλο λάθος της υπεργενίκευσης και να πιστεύω ότι πάντα θα γίνεται έτσι, ποτέ δε θα μου συμβεί κάτι καλό, ποτέ δε θα με πάρει κανείς στα σοβαρά, εγώ φταίω για όλα κτλ. Συμπερασματικά μπορώ να πω ότι, γενικά σαν άτομο, έχω την τάση να υπεργενικέυω μεμονωμένα αρνητικά γεγονότα, να παραγνωρίζω θετικές εμπειρίες, να βγάζω αυθαίρετα συμπεράσματα, να έχω έντονα συναισθηματική συλλογιστική, να κάνω λάθος χαρακτηρισμούς για τον εαυτό μου η τους άλλους ανθρώπους και να προσωποποιώ η να εκτοξεύω κατηγορίες..
Τι μπορώ να κάνω για να αλλάξω αυτό το τρόπο σκέψης; Έχω ακούσει ότι υπαρχουν τεχνικες και τροποι για να αλλαξει αυτο. Πιστευετε οτι θα πρέπει να έρθω σε επαφη με κάποιο ψυχολογο?
Ευχαριστώ
Τ.Α.

---

Απαντω:

Κοιτάξτε η μόνη μέθοδος η οποία έχει σχεδιαστεί γι'αυτό είναι η γνωσιακή. Συνήθως γίνεται με θεραπευτή αλλά μπορείτε να δοκιμάσετε και ένα βιβλίο αυτοβοήθειας, όπως το Αισθανθείτε Καλά του David Burns, ή το Ξεπερνώντας την Κατάθλιψη του Paul Gilbert. Αν τα Αγγλικά σας δεν είναι πρόβλημα, το Overcoming Depression του Chris Williams, είναι εξαιρετικό. Τέλος, πρόκειται σύντομα να κυκλοφορήσει και στα Ελληνικά το Mind Over Mood το οποίο είναι επίσης πολύ καλό.

Με εκτίμηση,

Πέτρος Σκαπινάκης

Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή

Η Τ μου γράφει:
"Όπως πολλοί άλλοι έτσι και με μένα το άγχος και το στρες που με διακατέχει είναι μεγάλο (ίσως επειδή η φύση της δουλειάς μου είναι τέτοια, ίσως γιατί οφείλεται σε άλλους παράγοντες), οι κρίσεις πανικού πολλές, άλλοτε πολύ συχνές άλλοτε όχι. Είμαι 32 ετών. Από μικρή ηλικία θυμάμαι τον εαυτό μου να φοβάται πολύ, κυρίως αρρώστιες, αεροπλάνα, φόβο για την υγεία των άλλων (κυρίως από το οικογενειακό περιβάλλον), για την υγεία τη δική μου....κυρίως όμως φόβο ότι κάτι θα πάθω. Οι φοβίες και ο πανικός επιδυνώνεται όταν ακούω γύρω μου ότι κάποιος έπαθε κάτι ή κάποιος γνωστός έπαθε ανακοπή ή οτιδήποτε άλλο. Είμαι άτομο πολύ δυναμικό (απ΄ ότι λενε οι άλλοι), πολύ κινητική και διαθέσιμη πάντα για όλους, νοιάζομαι πολύ για τους γύρω μου, θέλω όλα να τα κάνω εγώ. Διάβασα με πολύ προσοχή κάποιες από τις ερωτήσεις άλλων συναθρώπων μου που έχουν το ίδιο βάρος (άγχος, κρίσεις πανικού, φοβίες...) και πραγματικά έχω την αίσθηση ότι όλοι νοιώθουν το ίδιο ή εγώ νοιώθω το ίδιο με αυτούς. Τι σημαίνει αυτό; όσοι αισθάνονται έτσι, έχουν τα ίδια συμπτώματα; Δηλαδή, πόνους στο στήθος, κόμπος στο λαιμό, δύσπνοιες, αίσθηση ότι κάτι θα πάθουμε ανακοπή ή εγκεφαλικό, νευροπίεση.... όλα γυρίζουν γύρω γύρω απ αυτά και φοβάμαι. Πριν από 2 χρόνια περίπου ξεκίνησε ο γολγοθάς. Πολλές εξετάσεις, όλες καλές. Καρδιογραφήματα πολλά, αλλά τίποτα, όλα καλά. Οι φοβίες δεν φεύγουν. Πήγα σε ΚΨΥ και μίλησα σε ψυχίατρο, έκτοτε είχα άρνηση να συνεχίσω. Σκέφτηκα ότι θα τα καταφέρω μόνη μου, ότι δεν έχω ανάγκη κανέναν, ότι όλα θα πάνε. Είμαι όμως σε μία ηλικία που θέλω να κάνω οικογένεια, είμαι παντρεμένη αλλά δεν έχω ακόμα παιδάκι. Θέλω πολύ, φοβάμαι. Όλα είναι μία τρέλα. Τι μου προτείνετε ότι πρέπει να κάνω; Πιστεύετε ότι θα τα ξεπεράσω και θα έχω μία φυσιολογική ζωή όπως όλοι οι άνθρωποι; Ότι θα κάνω οικογένεια που τόσο πολύ το θέλω; (Είναι ένα άγχος και αυτό, θα μπορέσω να γίνω μητέρα;, θα έχω λιγότερο άγχος στη δουλειά μου; θα μπορώ να κοιτάω περισσότερο τον ευατό μου και λιγότερο τους άλλους; Σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σας... Περιμένω απάντησή σας..."

---

Η απάντησή μου:

Περιγράφετε πολύ καλά στο μήνυμά σας την κατάσταση που ονομάζουμε στην ψυχιατρική γενικευμένο άγχος. Βλέπετε την αρνητική έκβαση σε πάρα πολλές πτυχές της ζωής σας (αλλά ιδιαίτερα στην υγεία σας και στην δυνατότητα που έχετε να αντεπεξέλθετε σε διάφορες ευθύνες τωρινές ή μελλοντικές). Φυσικά, με τόσο άγχος η κρίση πανικού δεν είναι δύσκολη, αλλά νομίζω ότι αυτό που προέχει από την περιγραφή που μας κάνετε είναι κυρίως το άγχος για τις απλές και καθημερινές δραστηριότητες.
Τι φταίει και έχετε τόσο άγχος δεν είναι εύκολο να απαντηθεί. Οι άνθρωποι πιστεύουμε ότι σε τέτοιες περιπτώσεις φταίμε εμείς ή κάποιες καταστάσεις που ζήσαμε στο παρελθόν. Αν και αυτό μερικές φορές είναι σωστό, ξεχνάμε ωστόσο ότι είμαστε φτιαγμένοι από ύλη και ότι για πολλά από αυτά τα προβλήματα σαφώς και ευθύνεται εν μέρει και η βιολογική μας κατασκευή. Αυτό δεν θα πρέπει να μας κάνει να αισθανόμαστε άσχημα, αλλά θα πρέπει να το λαμβάνουμε υπόψη μας όταν σχεδιάζουμε μια θεραπεία. Μιλώντας για θεραπεία, είναι προφανές ότι πολλά ια έιχατε να κερδίσετε εάν είχατε την δυνατότητα να κάνετε μια δομημένη και συστηματική ψυχοθεραπεία του τύπου της γνωσιακής. Δεν μπορώ ωστόσο να μην σας αναφέρω την δυνατότητα να χρησιμοποιήσετε (είτε ως κύρια θεραπεία είτε ωε επιπρόσθετη) κάποιο φάρμακο από την τάξη των νεώτερων αντικαταθλιπτικών. Τα φάρμακα αυτά είναι εξαιρετικά στην γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, ακόμα και σε χαμηλές δόσεις. Δεν θα αντιμετωπίσετε ενοχλητικές παρενέργειες και μπορεί να ανακαλύψετε ότι υπάρχει και μια άλλη ζωή που δεν έχετε γνωρίσει. Σας προτείνω να κάνετε μια θεραπεία περισσότερο για να διαπιστώσετε και εσείς η ίδια ότι η ιατρική μπορεί να σας προσφέρει μια γρήγορη και αποτελεσματική λύση. Μετά από κάποιους μήνες μπορείτε να την διακόψετε και να αποφασίσετε εάν θέλετε να συνεχίσε ή επιθυμείτε να αρχίσετε ψυχοθεραπεία (που με αρκετή προσπάθεια μπορεί να είναι αποτελεσματική). Επίσης, έχετε την δυνατότητα να κάνετε θεραπεία μόνο σε περιόδους μεγάλης φόρτισης για να "ξεκουράσετε" τον οργανισμό σας από τις συνέπειες του άγχους.
Δεν υπάρχει καμιά απολύτως αντένδειξη στο να γίνετε μητέρα. Το άγχος σας ούτε θα μεγαλώσει ούτε θα μικρύνει. Είναι επιλογή σας. Είμαι σχεδόν βέβαιος ότι στο τέλος θα νιώσετε καλύτερα εάν κάνετε παιδιά και συνεχίζετε να έχετε άγχος παρά να μην κάνετε παιδιά και να συνεχίζετε να έχετε άγχος!
Ίσως εάν δείτε το πρόβλημά σας όπως θα το βλέπατε εάν είχατε "θυρεοειδή" τότε ίσως κάνετε κάτι για να το λύσετε.
Η απόφαση είναι στα χέρια σας.

---

Χρήσιμοι Σύνδεσμοι

Μια ενδιαφέρουσα ανασκόπηση της χρήσης αντικαταθλιπτικών στην Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή από τον οργανισμό Cochrane.

Τριχοτιλλομανία και θεραπεία της

Ο ΙΚ μου έγραψε:
" Έκανα μια έρευνα στο ίντερνετ σχετικά με τη σύνδεση της τριχοτιλλομανίας και τα επίπεδα σεροτονίνης. Τριχοτιλλομανία έχω εδώ και 10 χρόνια και δυστυχώς δεν μπορώ να το σταματήσω. Όταν μπήκα στο πανεπιστήμιο, και έβλεπα ότι πολλές παθήσεις του ανθρώπου είχαν γενετικά αίτια, αναρωτήθηκα εάν η δική μου πάθηση θα μπορούσε να απελευθερώσει από την ιδέα ότι είμαι μοναδικός και προβληματικός. Τελικά βρήκα πως είναι πολύ κοινή πάθηση και αυτό μου έδωσε περισσότερες ελπίδες να βρω μια λύση. Κάπου έπεσε στην προσοχή μου ότι τελευταίες έρευνες έχουν συνδέσει την μανία αυτή με τα επίπεδα σεροτονίνης του οργανισμού. Διαβάζοντας το φαινότυπο τον ατόμων που έχουν χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης βρήκα αρκετά στοιχεία της συμπεριφοράς μου και του χαρακτήρα μου. ΄Οπως ότι είμαι συνεχώς άκεφος, τίποτα δεν με γεμίζει, νευρικότητα κλπ, κλπ. Γνωρίζετ εάν υπάρχει assay/ τεστ για τον έλεγχο των επιπέδων της σεροτονίνης που θα μπορούσα να κάνω; Αν πιστεύεται πως χρειάζεται να μιλήσω σε γιατρό σε τί ειδικότητα θα πρέπει να απευθυνθώ;"

---

Η απάντησή μου:

Η τριχοτιλλομανία είναι μια συνήθεια πραγματικά πολύ βασανιστική. Φαίνεται ότι η συμπεριφορά αυτή έχει κοινά σημεία με τους καταναγκασμούς που συναντάμε στην Ιδεοψυχαναγκαστική και γι'αυτό κάποιοι την ταξινομούν στο ευρύτερο φάσμα των ιδεοψυχαναγκαστικών διαταραχών.
Εν μέρει εκεί οφείλεται και η σύνδεσή της με την σεροτονίνη, διότι γνωρίζουμε ότι στην ιδεοψυχαναγκαστική υπάρχει δυσλειτουργία των κυκλωμάτων της σεροτονίνης και ίσως και άλλων νευρομεταβιβαστών, σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Πρόσεξε όμως ότι δεν μιλάμε για μείωση της συγκέντρωσης, αλλά για δυσλειτουργία κυκλώματος.
Άρα δεν έχει νόημα να μετρήσουμε τα επίπεδα σεροτονίνης, δεν θα μας έδειχνε κάτι αυτό. Τα προβλήματα αυτά έχουν περισσότερο να κάνουν με τους υποδοχείς των ουσιών αυτών παρά με την συγκέντρωση της ουσίας στον εγκέφαλο.
Επίσης, μια τέτοια μέτρηση μόνο ερευνητικό ενδιαφέρον θα είχε αφού ούτε για την διάγνωση χρειάζεται (αυτή είναι καθαρά κλινική), ούτε για την θεραπεία (αυτή βασίζεται πάντα στην εμπειρία, δηλαδή σε πειραματικές μελέτες ειδικής μεθοδολογίας που ονομάζονται τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές).

Το πρακτικό ερώτημα που ενδιαφέρει εσένα αλλά και χιλιάδες άλλους Έλληνες είναι τι θεραπεία υπάρχει και πόσο αποτελεσματική είναι αυτή.
Παρακάτω δίνω μερικά links με κάποιες πειραματικές μελέτες που έχουν γίνει. Συνοπτικά, να αναφέρω ότι η μόνη θεραπεία που φαίνεται να δείχνει καλό αποτέλεσμα με συνέπεια στις περισσότερες (λίγες) έρευνες στηρίζεται στην συμπεριφορική θεραπεία και αναφέρεται με το όνομα "Αντιστροφή Συνήθειας" (Habit Reversal). Στην ουσία αυτή η θεραπεία περιλαμβάνει ένα πρώτο στάδιο καταγραφής της συμπεριφοράς, συστηματικής παρατήρησης και αναγνώρισης και ένα δεύτερο στάδιο κατά το οποίο η καταναγκαστική συμπεριφορά εξουδετερώνεται με την αντικατάστασή της από μια άλλη λιγότερο βλαβερή συμπεριφορά που ανταγωνίζεται την παθολογική (π.χ. σφίξιμο της γροθιάς αντί τράβηγμα των μαλλιών). Η νέα αυτή συμπεριφορά ονομάζεται "Ανταγωνιστική Απάντηση" (Competing Response).
Η προσθήκη και κάποιων γνωσιακών τακτικών μπορεί να βοηθήσει ακόμη περισσότερο (π.χ με την αναγώριση και εξουδετέρωση των σκέψεων που προηγούνται της απόφασης να υποπέσει κανείς στην συμπεριφορά αυτή, αλλά και με την αντιμετώπιση της αμφιβολίας που έχει κάποιος για την δυνατότητά του να σταματήσει πραγματικά αυτή την συμπεριφορά - συνήθως αυτή η συνήθεια διαρκεί τόσα χρόνια που κανείς πιστεύει δογματικά ότι δεν υπάρχει καμιά περίπτωση να μπορεί να την σταματήσει στο μέλλον, ότι δηλαδή είναι γραπτό του να την κάνει για πάντα).

Σχετικά με τα φάρμακα, η φλουοξετίνη (Ladose, Prozac) φαίνεται να μην λειτουργεί στις λίγες μελέτες ενώ σε μια μελέτη η σιταλοπράμη (της ίδιας κατηγορίας φάρμακο) είχε κάποια θετικά αποτελέσματα. Κατά την γνώμη μου τα στοιχεία υπερ των φαρμάκων είναι πολύ αδύνατα και έτσι δεν θα τα συνιστούσα, εκτός εάν συνυπάρχει κατάθλιψη (αρκετά συχνά).

Η συμπεριφορική ψυχοθεραπεία φαίνεται να είναι μονόδρομος.
Τώρα πού την κάνει κανείς είναι άλλο θέμα, αφού καλό θα ήταν να υπάρχει και μια μικρή εξειδίκευση στα συγκεκριμένα προβλήματα και όχι μόνο γενικά στην γνωσιακή - συμπεριφορική. Προσωπικά δεν γνωρίζω κάποιον που να έχει παρακολουθήσει σε κάποιο εξειδικευμένο κέντρο στο εξωτερικό την θεραπεία για αυτό το πρόβλημα. Πάντως ψυχίατροι ή κλινικοί ψυχολόγοι με εμπειρία στην συμπεριφορική σίγουρα θα μπορούν να βοηθήσουν. Αν τυχαίνει να είσαι φοιτητής στα Ιωάννινα ευχαρίστως να κάνουμε την προσπάθεια μαζί.

---

Χρήσιμοι Σύνδεσμοι
Α. Μελέτες για την αποτελεσματικότητα των θεραπειών

Μελέτη 1

Μελέτη 2

Μελέτη 3

B. Περιγραφή της θεραπείας Αντιστροφής:

Μελέτη 1

Βιβλία για την Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία

Η ΙΦ μου έγραψε:

Κύριε Σκαπινάκη,
Εντελώς τυχαία σήμερα επισκέφτηκα το site www.stress.gr και πραγματικά εντυπωσιάστηκα.
Εχω διαβάσει ένα βιβλίο με θέμα την Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία και θα ήθελα να το μοιραστώ μαζί σας και κατα συνέπεια αν εσεις κρίνεται κατάλληλο να το μοιραστείτε με το κοινό σας.
Με τίτλο ΞΕΠΕΡΝΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΑΝΙΚΟ από τις εκδόσεις ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ των Silove Derrick, Manicavasagar Vijaya.
Εγώ το βρήκα πολύ ενδιαφέρον (πρώτη φορά ακουγα το θέμα Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία) και ένα πολύ καλό βοήθημα.
Συνεχίστε την καλή δουλειά σας βάζοντας και άλλα χρήσιμα άρθρα για το κοινό.

---

Απαντώ:
Αγαπητή ΙΦ

Υπάρχουν αρκετά ενδιαφέροντα βιβλία για την γνωσιακή. Εμένα το αγαπημένο μου είναι του David Burns, Feeling Good Handbook. Στα Ελληνικά έχει μεταφραστεί το παραπλήσιο Αισθανθείτε Καλά, μια παλιότερη έκδοση του Handbook, από τις εκδόσεις Πατάκη.
Το δεύτερο αγαπημένο μ ου είναι το Mind Over Mood (Padesky & Greenberger), το οποίο και βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσω ότι το έχω ήδη μεταφράσει και επιμεληθεί και πρόκειται να κυκλοφορήσει σύντομα στα Ελληνικά.
Ένα βιβλίο που έχει βοηθήσει εκατοντάδες ανθρώπους στο εξωτερικό και το οποίο χρησιμοποιείται σαν εγχειρίδιο στην διάρκεια της θεραπείας.
Ελληνικός τίτλος: Σκέφτομαι άρα Αισθάνομαι !

Με αφορμή την δολοφονία του μικρού ΑΛΕΞ

Ας σταματήσουμε επιτέλους αυτό το κακό. Αναφέρομαι στο όψιμο ενδιαφέρον, ειδικών και μη ειδικών, για το φαινόμενο της σχολικής επιθετικότητας μια ακραία μορφή του οποίου βιώσαμε, δυστυχώς, με τη δολοφονία ενός αθώου παιδιού. Αυτό που συντελείται τώρα είναι ακόμη χειρότερο. Δημοσιογράφοι, που ενδιαφέρονται να αυξήσουν την θεαματικότητά τους και διάφοροι γραφικοί ειδικοί, που ενδιαφέρονται να αυξήσουν την ιδιωτική τους πελατεία, παρελαύνουν από τα κανάλια να μας μιλήσουν για το "πρωτόγνωρο" αυτό φαινόμενο. Πλανώνται πλάνην οικτρά...

Η σχολική επιθετικότητα ήταν πάντα πρόβλημα στα Ελληνικά σχολεία, αλλά τα τελευταία δέκα χρόνια και ιδιαίτερα μετά τις αλλαγές που έγιναν στην Ελληνική κοινωνία με την εισροή οικονομικών μεταναστών το πρόβλημα έχει οξυνθεί ιδιαίτερα. Το ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι μόλις καταλαγιάσει το αίσθημα συλλογικής ενοχής, όλοι αυτοί που τώρα ενδιαφέρονται θα το ξεχάσουν και θα μείνουμε να ελπίζουμε μήπως κάποιος σοβαρός (σαν τον Στέλιο Κούλογλου) αποφασίσει να αναδείξει το θέμα.

Τι έχει κάνει το κράτος (δηλαδή ...όλοι μας) μέχρι τώρα; ΤΙΠΟΤΑ, ένα απόλυτο μηδέν. Ούτε μια συστηματική παρέμβαση για την αντιμετώπιση του φαινομένου σε Πανελλήνιο επίπεδο. Μόνο σποραδικές κινήσεις. Από ότι γνωρίζω (και μπορεί να κάνω λάθος) μόνο η Σχολή Μωραϊτη (!) είχε οργανώσει ένα συστηματικό πρόγραμμα παρέμβασης. Είμαι σχεδόν βέβαιος ότι, εάν ρωτήσετε κάποιον στο Υπουργείο ποιος είναι ο διεθνής όρος για την σχολική επιθετικότητα, δεν θα ξέρει κανείς να σας απαντήσει. Για να τους διευκολύνω, έχω επιλέξει μερικά links στα οποία μπορεί όποιος θέλει να μάθει τι κάνουν άλλες χώρες για να σταματήσουν το bullying.

Στο πανεπιστήμιο Ιωαννίνων έχουμε ξεκινήσει ένα πρόγραμμα για την ανίχνευση των ψυχικών διαταραχών και των προβλημάτων της επιθετικότητας σε Λύκεια. Προσπαθούμε να σχεδιάσουμε ένα ηλεκτρονικό εργαλείο ώστε να μπορούμε να ανιχνεύσουμε με εύκολο τρόπο τέτοια προβλήματα, εκμεταλλευόμενοι την διαδικτυακή υποδομή και τα εργαστήρια πληροφορικής των σχολείων. Παράλληλα ολοκληρώνουμε και σε λίγο καιρό θα βγάλουμε την ιστοσελίδα μας για την υποστήριξη των εφήβων. Δεν χρειάζεται φυσικά να το αναφέρω, αλλά η ηθική υποστήριξη γι'αυτό το πρόγραμμα είναι μηδενική έως αρνητική. Αυτά τα πράγματα δυστυχώς στην Ελλάδα θεωρούνται ...soft. Εμείς θα συνεχίσουμε την προσπάθειά μας και μετά το θόρυβο των καναλιών, μόνοι μας όπως πάντα, διότι βλέπετε έχουμε παιδιά και μας ενδιαφέρει.

Μερικοί Ενδιαφέροντες Σύνδεσμοι
-----------------------------------------------------------
Bullying Online The UK's #1 Bullying Resource
Help and advice for victims of bullying their parents and school - Registered Charity
www.bullying.co.uk/

bullying.org - home
Canada URL addressing issues about bullying. Includes many stories, poems, and drawings.
www.bullying.org/

Bullying at School Information (UK)
The Scottish Council for Research in Education (now the SCRE Centre) has been supporting Scottish education through research since 1928.
www.scre.ac.uk/bully/

Stop Bullying Now! Information, Prevention, Tips, and Games.
Kid oriented website from the US Department of Health and Human Services with
flash movies, games,...
stopbullyingnow.hrsa.gov/

Bullying. No way!
School communities around Australia can increase understanding about the issues surrounding bullying, harassment and violence, hear others' stories, ...
www.bullyingnoway.com.au/

What's Bullying?
Information on bullying and what to do if you or a friend is being bullied.
www.nobully.org.nz/

Anti-Bullying Network
Information for young people, parents and teachers on tackling bullying within schools.
www.antibullying.net/

DfES: Don't Suffer in Silence
An Anti-Bullying Video was been made with stars such as Rio Ferdinand, ... The schools' anti-bullying Charter for Action was launched by Ivan Lewis in ...
www.dfes.gov.uk/bullying/

Stop Bullying Now
A social worker tells how to identify and prevent and intervene in bullying in schools. Tells what...
www.stopbullyingnow.com/

Οι σκέψεις ενός ασθενή με Αγοραφοβία

Ευχαριστώ τον Θ. για το κείμενο που ακολουθεί. Ο Θ. πάσχει απο αγοραφοβία και τελευταία έχει κάνει σημαντικά βήματα. Σε αυτή τη "Νοητική Ανάλυση" κατέληξε ο ίδιος με την βοήθεια της θεραπείας.

ΝΟΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

Από τον Θ.

Το γεγονός πως όταν μένω σπίτι είμαι μια χαρά, ενώ όταν βγαίνω έξω έχω διάφορα εκ των προτέρων γνωστά Σωματικά Συμπτώματα δείχνει πεντακάθαρα πως έχω άγχος. Γιατί προφανώς δεν υπάρχει άλλη ασθένεια από το άγχος, για την οποία στο σπίτι να είσαι μια χαρά ενώ όταν βγαίνεις έξω να μην είσαι.

Εάν θέλω να το εξειδικεύσω λέγεται αγοραφοβία. Με την αγοραφοβία έχω αδρεναλίνη να διατρέχει το σώμα μου. Η αδρεναλίνη είναι μια χρήσιμη ουσία που την επιζητούν οι άνθρωποι. Βέβαια σε μεγάλες ποσότητες οδηγεί σε έντονα Σωματικά Συμπτώματα Η αδρεναλίνη παράγεται από τον εγκέφαλο. Άρα οι σκέψεις που κάνω είναι και αυτές που μου προκαλούν την έκκριση αδρεναλίνης. Οι σκέψεις που φέρνουν την έκκριση αδρεναλίνης γίνονται στον φλοιό του εγκεφάλου (όπως και όλες οι σκέψεις).

Τις σκέψεις αυτές τις κάνω εγώ και κανένας άλλος. Συνεπώς τις σκέψεις αυτές μπορώ να τις αλλάξω, να τις μεταβάλλω και να τις μετατρέψω όπως εγώ θέλω και σε όποια κατεύθυνση θέλω εγώ. Για παράδειγμα αυτή την στιγμή θα κάτσω για 2 λεπτά να τραγουδήσω Ramones και να φανταστώ πως είμαι σε συναυλία τους πάνω στην σκηνή. Διαπίστωσα πως με το να σκέφτομαι τους Ramones και διάφορα τραγούδια και συναυλίες το άγχος μου μειώθηκε. Αυτό οφείλεται στην Απόσπαση της προσοχής. Αντί να χρησιμοποιήσω τον ανεπαρκή τρόπο της Απόσπασης της προσοχής, (όπως και τώρα που γράφω είναι Απόσπαση της προσοχής) μπορώ να χρησιμοποιήσω έναν πολύ πιο έξυπνο τρόπο. Μπορώ να επιτεθώ σε αυτές τις χαζές και χωρίς λόγω ύπαρξης σκέψεις που με επηρεάζουν με άλλες σκέψεις, χιλιάδες στον αριθμό, που καταρρίπτουν τις χαζές και ανυπόστατες σκέψεις μου.

Για παράδειγμα σκέφτομαι πως θα λιποθυμήσω. Αφού για να λιποθυμήσεις πρέπει να έχεις χαμηλή πίεση, δηλαδή κάπου 4 - 5 ενώ εγώ λόγω άγχους έχω 12-13, άρα τι κάθομαι και σκέφτομαι πως θα λιποθυμήσω. Αποκλείεται να λιποθυμήσω. Επίσης σκέφτομαι πως θα έχω μια Άσχημη Κρίση Πανικού (ΑΚΠ). Έχω διαπιστώσει στην πράξη πολλές φορές πως για να έχω ΑΚΠ πρέπει να κάνω ηλίθιες σκέψεις και μόλις τις σταματήσω είμαι μια χαρά.

Ακόμα σκέφτομαι πως μπορεί να πεθάνω. Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει σε όλους και όταν πεθάνω εξάλλου θα είμαι σε έναν καλύτερο κόσμο χωρίς άγχος. Επίσης μου έρχονται εικόνες από καταστροφές και συμφορές. Αυτό είναι κάτι το οποίο δεν μπορώ να το αποτρέψω ή να το προβλέψω ώστε να το αποφύγω και μάλιστα οι πιθανότητες να συμβεί ένα τέτοιο άσχημο γεγονός είναι ίσες είτε είμαι σπίτι είτε είμαι έξω. Εξάλλου αυτό είναι ένα πολύ απλό πράγμα που πρέπει να το αναλογιστώ και δεν χρειάζεται πολύ σκέψη για να το καταλάβω.

Σκέψου κάτι πολύ απλό. Πρόπερσυ όταν ήταν να πάω να γράψω εξετάσεις με την μάνα μου μαζί για παρέα. Δεν μπορούσα να κοιμηθώ όλο το βράδυ, το πρωί ήμουν χάλια με άσχημα Σωματικά Συμπτώματα και όταν πήρα την απόφαση με την μητέρα μου να μην πάμε να γράψω σε 1 λεπτό ήμουν πάλι καλά. Μάλιστα σε λιγότερο από 1 λεπτό είχαν περάσει όλα τα Σωματικά Συμπτώματα

Διάβασέ με πρώτο!

Καλώς ήρθατε στο ιστολόγιό μου. Στην τοποθεσία αυτή μπορείτε να διαβάζετε τις απαντήσεις μου σε ερωτήσεις που αφορούν θέματα ψυχικής υγείας. Τις ερωτήσεις αυτές μου τις απευθύνουν κυρίως χρήστες της ιστοσελίδας www.stress.gr αλλά και άνθρωποι από όλη την Ελλάδα στο email μου questions@stress.gr.

Προφανώς, ο όγκος των μηνυμάτων που λαμβάνω είναι πάρα πολύ μεγάλος και έτσι επιλέγω αναγκαστικά μηνύματα και ερωτήσεις που πιστεύω ότι έχουν ευρύτερο ενδιαφέρον. Κάποια φορά μπορεί να είναι το δικό σας μήνυμα αυτό, οπότε μην απογοητεύεστε εάν δεν απάντησα στο δικό σας μήνυμα. Η σελίδα αυτή συντηρείται σε εθελοντική βάση και έτσι δείξτε κατανόηση.

Κάποιες φορές μπορεί να συμπεριλάβω και άλλα ενδιαφέροντα θέματα από την ψυχιατρική έρευνα τα οποία πιστεύω ότι θα βρείτε ενδιαφέροντα. Η έρευνα στην ψυχιατρική είναι πολύ εκτεταμένη και τα αποτέλεσματά της συχνά έχουν πρακτικές συνέπειες στην διάγνωση, την αντιμετώπιση και την πρόγνωση.

Ελπίζω ότι και η σελίδα αυτή θα έχει την επιτυχία που έχει το www.stress.gr και αυτό θα εξαρτηθεί εν μέρει και από την δικιά σας συμμετοχή με την αποστολή σχολίων. Ξεκινήστε λοιπόν από τώρα!

Πέτρος Σκαπινάκης
Λέκτορας Ψυχιατρικής
Πανεπιστημίου Ιωαννίνων